سمنان جاذبه های گردشگری و جاهای دیدنی مثل كویر، جنگل، مناطق خشك و بیابانی، مناطق سر سبز و جمیع اضداد طبیعت دارد كه یكجا می توان در مصافتی به ابعاد ۲۰ كیلومتر مربع در استان سمنان مشاهده كرد. مكان های دیدنی ، طبیعت بكر و دست نخورده سمنان به تنهایی در شهرستانهای این استان نیز جالب توجه است، به طوریكه با سفر به شهر سمنان و سپس به شهمیرزاد و مهدیشهر می توان تجربه دو آب و هوای متفاوت را با طی كمتر از ۲۰ كیلومتر داشت.در شهرستان شاهرود نیز كه “جنگل ابر” آن زبانزد همه است، می توان در مناطق رضا آباد و خارتوران، طی مسیر در مناطق كویری را تجربه كرد.
شهرستان گرمسار شهر خورشید تابان نیز با جاده سنگفرش كه یادگار گذشتگان و مسیر تاریخی ابریشم است، جاذبه های فراوانی دارد. شهرستان دامغان نیز با چشمه علی، انگورستانی و… جلوه هایی از هنر نقاش طبیعت را به نمایش می گذارد. چنانچه قصد تجربه ای متفاوت از سفر، دیدن از نزدیك كویر، ابر، رصد ستارگان و… را دارید، سفر به استان سمنان گزینه مناسبی برای سفر است.
چشمه های آبگرم
چشمه های آبگرم در ۲۱ كیلومتری شمال غرب سمنان و ۱۸ كیلومتری غرب شهرستان مهدیشهر قرار دارند. مردم از گذشته برای استفاده های درمانی و تفریحی به این چشمه ها می آمده اند و برای استفاده های درمانی استخرهایی از گذشته با عمق و ظرفیت كم در محل چشمه ها ساخته شده است.
پیغمبران
در شمال شرق شهر سمنان منطقه زیارتی و سیاحتی” پیغمبران” قرار دارد، مقبره پیغمبران در قله كوهی به همین نام در ۲۱ كیلومتری جاده اصلی تهران – مشهد در نزدیكی سمنان واقع شده است. بر اساس اطلاعات موجود در این مقبره “سام” و “لام” از فرزندان نوح پیغمبر مدفون هستند و آب و هوای معتدل و پوشش گیاهی و جانوری منطقه، جاذبه زیارتی منطقه را به عنوان محور گردشگری آن تكمیل می كند.
آهوان
آهوان در حدود ۳۰ كیلومتری سمنان و ۷۸ كیلومتری غرب دامغان واقع شده است. در اطراف آهوان چند روستای پایكوهی معروف به “كلاته” وجود دارد كه با باغها، كشتزارهای مختلف و استخرهای آبیاری مناظر زیبایی را خلق می كند. در كنار جاذبه های طبیعی، وجود دو كاروانسرا یا رباط تاریخی به نام “رباط سنگی انوشیروانی” و “كاروانسرای شاه عباسی” بر اهمیت این منطقه افزوده است. زمان ساخت كاروانسرای سنگی (رباط انوشیروانی) به سالهای ۴۲۰ تا ۴۲۱ هجری قمری و ساخت كاروانسرای شاه عباسی به سال ۱۰۹۷ هجری قمری در دوره صفویه بر می گردد.
بسطام
شهر “بسطام” زادگاه و محل آرامگاه عارف بزرگ “بایزید بسطامی ” دومین شهر نمونه گردشگری استان سمنان است كه در ۶ كیلومتری شاهرود واقع شده و در مسیر جاده شاهرود- آزادشهر قرار دارد. این شهر دارای جاذبه های گردشگری تاریخی، طبیعی، عرفانی و مذهبی از جمله آستان مقدس”امامزاده محمد (ع)” و در طول سال پذیرای گردشگران زیادی از نقاط مختلف كشور و حتی خارج از كشور است.
وجود آرمگاه بایزید بسطامی، آرامگاه عارف بزرگ شیخ ابوالحسن خرقانی، موجب شده تا همه ساله گردشگرانی از كشورهای مسلمان همسایه مانند پاكستان و كشورهای آسیای میانه از این شهر تاریخی مذهبی دیدن كنند.
جنگل ابر
جنگل زیبا و خوش آب و هوای “ابر” در ۴۵ كیلومتری شمال شرق شاهرود از جنگلهای بكر و زیبای استان سمنان است. این جنگل در زمره جنگلهای هیركانی كشور است و به دلیل اینكه فضای جنگل را پوششی از ابر فرا می گیرد، جنگل ابر نامیده می شود. ارتفاع زیاد جنگل از سطح دریا، پایین بودن درجه حرارت در فصل گرما، وجود چشمه سارهای فراوان و پوشش جنگلی متنوع از ویژگی های این جنگل است.
جنگل اولنگ
جنگل “اولنگ” در ۸۵ كیلومتری شمال شاهرود واقع شده است. این جنگل دارای درختان جنگلی متنوع و تنوع جانوری است.
جنگل دشت شاد
جنگل “دشت شاد” در ۱۸۰ كیلومتری شمال شرق شاهرود واقع شده است، تنوع گونه های جنگلی، طبیعت و چشم انداز زیبا از ویژگیهای این منطقه به شمار می رود.
جنگل و آبشار نام نیك
جنگلهای “نام نیك” و حسین آباد در حوزه استحفاظی شهرستان شاهرود و در آبریز شمالی استان قرار دارند. واقع شدن این منطقه در مجاورت چند منطقه نمونه دیگر بر جذابیت آن افزوده است.
زیستگاه توران
مجموعه “توران” از سه سمت پارك ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده تشكیل شده است.این منطقه در قسمت جنوبی جاده تهران – مشهد و در قسمت شمال شرقی دشت كویر قرار دارد. این منطقه پس از پناهگاه حیات وحش “نایبندان”، دومین منطقه بزرگ تحت حفاظت سازمان محیط زیست كشور است. از نظر پوشش گیاهی این منطقه از تنوع بالایی برخوردار بوده و در میان گونه های جانوری آن برخی از نادرترین گونه ها مانند یوزپلنگ آسیایی، گورخر ایرانی و پرندگانی همچون زاغ بور و هوبره دیده می شود.
زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در حال حاضر محدود به مناطق خاصی از ایران مانند توران و زیستكره كویر است و علاوه بر یوزپلنگ آسیایی، گورخر ایرانی به عنوان گونه جانوری نادر و زاغ بور یكی از نادرترین پرندگان جهان تنها در منطقه توران زندگی می كند.
مُجن و آبشار تنگه داستان
شهر “مجن” در فاصله ۳۵ كیلومتری غرب شاهرود و در منطقه ای كوهستانی واقع شده است. تنگه معروف “داستان” در فاصله ۱۰ كیلومتری شهر مجن قرار گرفته كه آبشار این تنگه در زمره جاذبه های طبیعی شهرستان شاهرود محسوب می شود. پوشش گیاهی و جانوری متنوع و آب و هوای مطلوب از جاذبه های گردشگری این منطقه است.
علاوه بر این، شهر مجن به عنوان یك منطقه تاریخی در دامنه كوه های البرز با ویژگی های منحصر به فرد و معماری خاص به عنوان “ماسوله كویر” شهرت دارد به طوری كه بافت قدیمی شهر در شیب ارتفاع شكل گرفته و خانه ها به گونه ای ساخته شده اند كه بام هر خانه حیاط خانه ای دیگر است.
برخی این شهر را نگین سرخ فام دامنه های البرز شرقی می نامند زیرا خاك اراضی و ارتفاعات آن سرخ رنگ است و زنان مجنی همه ساله بنا بر رسمی كهن با تهیه دوغابی از گِل قرمز رنگ به تجدید نمای خانه های كاه گلی می پردازند.
خوش ییلاق
پناهگاه حیات وحش “خوش ییلاق” در شمال شرقی شهرستان شاهرود قرار دارد. زیستگاههای جانوری و پوشش گیاهی این منطقه بسیار متنوع است.این منطقه به دلیل وجود چشم اندازهای متفاوت طبیعی و تنوع اكوسیستمی شامل جنگل، كوهستان، مرطوب خزری، دشت خشك و بیابانی تنوع زیستی ویژه و ارزشمندی دارد و از بی نظیرترین پناهگاه های حیات وحش ایران است.
فرحزاد، تاش و چشمه هفت رنگ
منطقه “فرحزاد” ، “تاش” و “چشمه هفت رنگ” در شهرستان شاهرود واقع شده است.چشمه هفت رنگ به دلیل تنوع رنگ آب چشمه های جاری از مواد معدنی با خواص درمانی، از دیرباز مورد توجه اهالی منطقه بوده است. علت نامگذاری این منطقه به نام “فرحزاد” به دلیل سرسبزی مزارع و باغ های مثمر منطقه است.
قطری
منطقه “قطری” در بخش بسطام شهرستان شاهرود و نزدیك روستای ابر واقع شده است.این منطقه از بارش سالانه نسبتاً مطلوبی برخوردار بوده و به دلیل اقلیم معتدل و نسبتا مرطوب، پوشش گیاهی آن زیبا و چشم نواز است. وجود آستان مقدس امامزاده سراوین قطری بر گردشگری مذهبی – طبیعی این منطقه افزوده است.
دشت آفتابگردان و شقایق های كالپوش
یكی از مناطق جاذب گردشگری شهرستان شاهرود دشت آفتابگردان و شقایق در منطقه كالپوش است كه نمایش منحصر به فرد گل های شقایق در منطقه از بیستم اردیبهشت ماه تا پایان خرداد جلوه زیبایی به ناحیه سرسبز كالپوش می دهد و گردشگران بسیاری را به این منطقه جلب می كند.
همه ساله در همین خصوص جشنواره دشت شقایق و كشتی محلی در منطقه كالپوش برپا می شود.گل های آفتابگردان نیز كه بیشتر در دشت “دانیال” تا ارتفاعات روستای”كُرنگ” می روید، در ماه های مرداد و شهریور به گل نشسته و زیبایی این منطقه را دوچندان می كند.
رضا آباد خوارتوران
روستای عشایر نشین “رضا آباد” از توابع بخش بیارجمند شهرستان شاهرود، در ۲۵۰ كیلومتری جنوب غربی شاهرود و ۱۲۳ كیلومتری جنوب بیارجمند واقع شده است.پرورش گوسفند و شتر و نیز بافت انواع گلیم تنها راه معیشت اهالی سخت كوش این روستای كویری است.
مهم ترین جاذبه گردشگری این منطقه وجود تپه های ماسه ای به اشكال مختلف، سیاه چادر عشایری و نقوش بافته های زنان ایل است، این روستا را تپه های رمل در بر گرفته است. پوشش گیاهی خاص منطقه از جمله جنگل های طاق و فرهنگ خاص مردم روستا، جاذبه گردشگری این روستا را دوچندان كرده است.
عباس آباد
“عباس آباد” روستایی قدیمی با كاروانسرایی كهن در شرق شاهرود و در كنار مسیر ارتباطی شاهرود به سبزوار قرار دارد. مهم ترین جاذبه این روستا وجود كاروانسرای شاه عباسی و دیگر بناهای تاریخی است. كاروانسراهای بزرگ “میاندشت”، “میامی”، “عباس اباد” و “الحاك” و نیز مسجد جامع فرومد مهم ترین بناهای تاریخی در مسیر ارتباطی شاهرود –سبزوار است.
چشمه علی
مجموعه “چشمه علی “در شمال شهر تاریخی دامغان و حدود ۳۰ كیلومتری این شهر بین روستاهای “آستانه” و “كلاته رودبار” واقع شده است. در زمان فتحعلی شاه قاجار در این محل یك مسجد و یك عمارت ساخته شد.بنای فتحعلی شاهی در میان رودخانه و وسط مجموعه تفریحی چشمه علی قرار گرفته و مسجدی تاریخی نیز در ضلع جنوبی قرار داشته كه اكنون مسجدی جدید بر روی آن واقع شده است.
وجود درختان بید و صنوبر، باغ های گردو، زردآلو، درختان میوه، گیاهان دارویی و ارتفاعات كوهستانی به جاذبه های این منطقه افزوده است. قلعه های تاریخی” منصوركوه” و “مهرنگار” از دیگر جاذبه های تاریخی این منطقه است.
سد شهید شاهچراغی
سد شهید شاهچراغی از جمله مناطق نمونه گردشگری استان سمنان است كه در ۱۲ كیلومتری دامغان ساخته شده و از جمله ویژگی های آن چشم انداز سد، قرارگرفتن در مسیر گردشگران چشمه علی، آب و هوای مطبوع و فضای سبز است. وجود سد و بخشی از كناره سد كه به “دریاچه سد” تبدیل شده، فرصت بهره برداری گردشگری از این منطقه را برای تفریح و… فراهم كرده است.
گردكوه
منطقه كوهستانی گردكوه در ۱۸ كیلومتری غرب دامغان واقع شده و محور جاذبه های گردشگری این منطقه “قلعه گردكوه” است كه به “گنبدان دژ” نیز شهرت دارد. كوهی كه قلعه گردكوه بر آن بنا شده به شكل گنبد است.وجود گیاهان دارویی – صنعتی و گونه های مختلف جانوری بر جذابیت این منطقه افزوده است.
چشمه قلقل
منطقه نمونه گردشگری “چشمه قلقل” در دو كیلومتری شمال روستای “دشتبو” دامغان واقع شده است.پوشش گیاهی منطقه ییلاقی و گونه های جانوری آن نیز بیشتر شامل گونه های مناطق كوهستانی است. امامزاده”میرجبرئیل” و بقایای قلعه ای در شرق روستای “تویه دروار” از دیگر جاذبه های گردشگری این منطقه است. در نزدیكی این منطقه ناحیه ای به نام “انگورستانی” با آبشار آكواریومی زیبا وجود دارد كه طبیعتی چشم نواز را خلق كرده است.
پیر خوشتر (خوشدر)
منطقه “پیر خوشتر” در شمال غرب روستای “كلاته رودبار” دامغان واقع شده كه در آن چشمه ای وجود دارد كه از درون كوههای آهكی می جوشد. این منطقه به دلیل برخورداری از آب و هوای متنوع و گونه های مختلف جانوری، قابلیت جذب گردشگران را داراست.
تنگه زندان
“تنگه زندان” در ۵۳ كیلومتری شمال شهر دامغان قرار دارد. اقلیم منطقه تركیبی از زمستان های سرد و تابستان های معتدل و مطبوع است. در كف این منطقه آب سرد و گوارای چشمه سارهای بالادست جریان دارد.از دیگر جاذبه های طبیعی این منطقه آبشار”نسروا” در ۲۰ كیلومتری شمال شرق دیباج است.
پارك ملی كویر
منطقه “سیاه كوه” و “پارك ملی كویر” یكی از قدیمی ترین مناطق تحت حفاظت در ایران است.این منطقه در جنوب گرمسار و حدفاصل كویر مركزی ایران و دریاچه نمك واقع شده است. جاذبه های گردشگری پارك ملی كویر به دو بخش جاذبه های طبیعی و تاریخی تقسیم می شود.
جاده سنگفرش به عنوان یكی از شگفت انگیزترین آثار تاریخی از جاذبه های این منطقه است، به طوری كه این جاده امكان عبور كاروان ها را از میان اراضی باتلاقی و شوره زارهای حاشیه دشت كویر فراهم می كرده است.
بنای مشهور”قصر بهرام” كه در واقع یك كاروانسرای شاه عباسی است و كاروانسرای “عین الرشید”، آبراه سنگی “سیه كوه” كه آب مورد نیاز قصر بهرام را تامین می كرده، بقایای “ساختمان حرمسرا” ، كاروانسراهای “سفید آب” و “لكاب” و آب انبار”قیلوقه” از دیگر جاذبه های تاریخی این منطقه است.
بنه كوه
منطقه نمونه گردشگری”بنه كوه” در شمال شهر گرمسار واقع شده است.این منطقه به دلیل قرار داشتن بر سر راه باستانی گرمسار(خوار) به مازندران، از نظر تاریخی و نظامی دارای اهمیت ویژه ای بوده است. وجود قلعه باستانی” استوناوند”، “ریگ تپه” و “قلعه گبری” از جاذبه های این منطقه است. به دلیل قرار داشتن بنه كوه در بخش انتهایی رودخانه “حبله رود”، در این منطقه انواع پرندگان و ماهی ها زیست می كند.
رامه
روستای “رامه” و مناطق اطراف آن كه منطقه نمونه گردشگری رامه را تشكیل می دهد در ۵۵ كیلومتری شمال شرق شهر گرمسار واقع است كه شامل چند روستا و مزرعه می شود. مناطق طبیعی چشم نواز اطراف روستای رامه به ویژه ارتفاعات آن و حیات وحش متنوع و غنی ، از جلوه های طبیعی این منطقه است.طبیعت این منطقه واقع در بخشی از منطقه شكار ممنوع “خنار” است.
بهورد
منطقه گردشگری”بهورد” در ۳۲ كیلومتری شمال غربی بخش ایوانكی در گرمسار قرار دارد. این منطقه در حدفاصل دشت و كوهستان واقع شده است. مناطق اطراف بهورد به ویژه ارتفاعات”قره قاچ” و گردنه “قوچ” از نظر حیات وحش غنی است و یكی از شكارگاههای مهم گرمسار محسوب می شود.
قالیباف
روستای كوهستانی و خوش آب و هوای “قالیباف” در ۶۰ كیلومتری شمال شرقی گرمسار قرار دارد و از نظر اقلیمی از مناطق سرد و معتدل به شمار می رود. پوشش گیاهی منطقه متنوع و از نظر حیات وحش نیز در مجاورت منطقه شكار ممنوع “خنار” با پوشش جانوری مناسب قرار دارد و از حیوانات شكاری مختلف غنی است، سایر جاذبه های تاریخی و طبیعی این منطقه نیز شامل آبشار، جنگل طبیعی بكر و بناهای تاریخی و امامزاده هایی كه در ارتفاع كوه قرار دارند، می شود.
شهمیرزاد
شهر نمونه گردشگری بین المللی شهمیرزاد در شمال سمنان واقع شده و به دلیل جاذبه های فراوان طبیعی در تابستان و زمستان پذیرای گردشگران است. علاوه بر جاذبه های طبیعی مانند طبیعت سبز در كنار كوهستان و آب و هوای معتدل، برخی بناهای تاریخی مانند “شیرقلعه”، “قلعه شیخی” و “دژوهل” (به عنوان یكی از كانونهای مهم اسماعیلیان) نیز بر جنبه های جذاب گردشگری در شهمیرزاد افزوده است.
در شهمیرزاد برخی از محصولات مانند گردو و آلو دارای اهمیت صادراتی و شهرت بین المللی هستند و بزرگ ترین باغ گردوی جهان با وسعت ۷۰۰ هكتار نیز در این شهر واقع شده است.
جنگل رودبارك
رودبارك در ۸۰ كیلومتری شمال شرق سمنان در مسیر راه شهمیرزاد به “فولاد محله” در شهرستان مهدیشهر و در دامنه جنوبی سلسله جبال البرز واقع شده است. این منطقه بخشی از منطقه حفاظت شده پرور است و به دلیل وجود جنگل های پهن برگ و آب و هوای خنك به ویژه در فصل تابستان مورد توجه گردشگران قرار دارد.
وجود چشم انداز رودخانه در مسیر جنگلی از دلایل نامگذاری این منطقه به “رودبارك” است. تنوع گونه های گیاهی و جانوری، دمای مناسب به ویژه در فصل تابستان و چشم اندازهای طبیعی از علت های جاذب گردشگری این منطقه است.
غار دربند
“دربند” منطقه سرسبز كوچكی است كه در حدفاصل مسیر مهدیشهر به شهمیرزاد واقع شده و مهم ترین قابلیت گردشگری آن، آب و هوای مطبوع، طبیعت بكر و غار دربند است. غار “دربند” در شیبی تند در كمركش كوهی آهكی واقع شده است. این غار با ۱۴۰ میلیون سال قدمت، از غارهای آهكی بزرگ ایران است كه طول آن به حدود ۱۵۰ متر می رسد. حداكثر ارتفاع از كف غار ۳۰ متر است.ستون های بزرگ استلاگتیت و استلاگمیت و دیواره های آهكی از جاذبه های این غار است.
پرور
منطقه نمونه گردشگری “پرور”در شمال شرق شهمیرزاد قرار دارد كه به عنوان منطقه حفاظت شده “پرور” شناخته شده و دارای پوشش گیاهی متنوع است. این منطقه شامل روستاهای پرور، كاورد، تمام، تلاجیم، فینسك و ملاده است.
وجود قلاع، تپه های باستانی، بناهای تاریخی متعدد و كاخ ابراهیم خان در ملاده از جاذبه های تاریخی مذهبی این منطقه است. چشم اندازهای طبیعی، انواع گونه های جانوری شامل خرس، گربه وحشی، خوك و كبك، انواع گونه های مرتعی، ییلاق های متعدد و انواع گیاهان دارویی از جاذبه های گردشگری پرور است.
چاشم
روستای چاشم از توابع بخش شهمیرزاد شهرستان مهدیشهر در ۱۹ كیلومتری شمال غربی شهمیرزاد واقع شده است و در پای قله كوه “نیزوا” قرار دارد. “چاشم” روستایی پایكوهی است و آب آن از چشمه و قنات تامین می شود.مهم ترین جاذبه گردشگری این منطقه، ارتفاعات زیبا و چشم نواز نیزوا، وجود امكان تفریح زمستانی در منطقه، چشمه روزیه، وجود تپه های باستانی، امامزاده ها و… است.
